Imom Ismoil Al-Buxoriy qarashlarida ayollar bilan bog‘liq mavzularni о‘rganishning nazariy asoslari
Abstract
Islomda ayol va erkak о‘rtasidagi tenglik birinchi marta din kelgandan keyin, Qur’on oyatlari payg‘ambar tomonidan jamiyatga yetkazilganidan keyin paydo bо‘lgan. Qadimgi arab an’analaridan farqli о‘laroq, ayollarning shaxsiyati va ijtimoiy mavqei huquqiy ye’tirofga sazovor bо‘ldi. Buning aniq doirasi Qur’oni Karimning alohida suralarida va uning qator oyatlarida alohida belgilab berilgan. Shuningdek, ayollar haqida “Niso” surasi nozil qilingan. “Nur” surasining kо‘pgina oyatlarida ayollarning huquqiy maqomi bayon qilingan. Bularning barchasi ayollarga yangi qiyofa, yangi о‘zlik bag‘ishladi, ayollar huquqlarining barqarorlashuviga olib keldi. Avvalo, ayolning huquqlari doimiy, doimiy shartnoma asosida nikoh orqali tartibga solina boshladi. Nikohdan tashqari ayolning mulk huquqi ham tan olina boshladi. Ajralishdan keyin ayolning meros huquqi tan olingan bо‘lsa, islomgacha bо‘lgan davrda bundan kо‘proq ayollar jabr kо‘rgan. Islom dini nikohni muqaddas deb ye’lon qilish, tomonlar о‘rtasidagi shartnomaga asoslanib, nikohdan keyin nikoh buzilgan taqdirda ayolning huquqlarini himoya qilish institutini olib keldi.
References
1. Sahihi Buxoriy sharhi. 1- jild. – Toshkent: Hilol-Nashr, 2022. – 416 b.
2. Sahihi Buxoriy sharhi. 2 - jild. – Toshkent: Hilol-Nashr, 2022. – 400 b.
3. Sahihi Buxoriy. Al-jome’ as-sahih. Ishonchli to‘plam. 1 – kitob. – Toshkent: O‘zbekiston Milliy Ensiklopediyasi, 2008. – 712 b.
4. Sahihi Buxoriy. Al-jome’ as-sahih. Ishonchli to‘plam. 2 – kitob. – Toshkent: O‘zbekiston Milliy Ensiklopediyasi, 2008. – 624 b.
5. Sayyid Abdulmojid G‘ovriy. Al-Vajiz fi ta’rif kutub al-hadis. – Bayrut: Dor Ibn Kasir, 2009.
6. Trimingem Dj.S. Sufiyskie ordeni v islame/ perevod s ang. A.A.Staviskoy, pod.red. i s.predpis. Sh.F.Akimushkina – M.: Nauka, 1989. – 328 s.
7. Tohir al-Jazoiriy al-Damashqiy. Tavjihu-n-nazar ila usuli-l-asar. Al-Matbu’ati-l-islomiY. – Halab, 1995. 1-juz. – 220 b.
8. Uvatov U. Muhaddislar imomi – Toshkent: Ma’naviyat, 1998.
9. Uvatov U. Imom Buxoriy. Buyuk allomalar – Toshkent: TIU, 2001.
10. Uzbekistan: a land of multifarious geniuses. – Toshkenr: G‘afur G‘ulom, 2013. – 360 bet
